Μια έκθεση με τα διασωθέντα στιγμιότυπα του ΧέντερσονΑπό τη
Γιώτα Βαζούρα
Βρέθηκε στην Ελλάδα τον χειμώνα του 1904 και αμέσως έπιασε… δουλειά. Με τη φωτογραφική του κάμερα τράβηξε μοναδικές εικόνες από τα βασιλικά ανάκτορα του Τατοΐου, αποτύπωσε τους ανθρώπους της πόλης εν ώρα εργασίας, ενώ περιηγήθηκε στο Φάληρο και το λιμάνι του Πειραιά, όπου απαθανάτισε μοναδικά στιγμιότυπα. Το πλούσιο αρχείο του διακεκριμένου Σκοτσέζου φωτογράφου Αλεξάντερ Λαμόντ Χέντερσον «πρωταγωνιστεί» στην έκθεση που εγκαινιάστηκε χθες στην Πινακοθήκη Γκίκα του Μουσείου Μπενάκη.
Ο τίτλος της έκθεσης είναι «Ταξιδιωτικές φωτογραφίες του 1904» και σε αυτήν εκτίθενται συνολικά 53 φωτογραφίες από τις 80 που υπάρχουν στα φωτογραφικά αρχεία του Μουσείου Μπενάκη. Ολες είναι λήψεις που είχε τραβήξει ο Χέντερσον στην Αθήνα, στις αρχές του 20ού αιώνα.
Ο Χέντερσον ήταν ο φωτογράφος της βασίλισσας Βικτορίας και εκείνος που αποτύπωνε στιγμές από την καθημερινή ζωή της βασιλικής οικογένειας, ενώ είχε αναλάβει και την εκτύπωση φωτογραφικών πορτρέτων μελών της βρετανικής αυλής σε πορσελάνη, που προορίζονταν για κοσμήματα. Μετά τη συνταξιοδότησή του, το 1901, πραγματοποίησε μια σειρά από φωτογραφικές περιοδείες σε Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία, Αλγερία, Αίγυπτο, Τουρκία και Αυστραλία, ενώ το 1904 βρέθηκε και στην Ελλάδα.
Αν και ιδιαίτερα δραστήριος φωτογραφικά, το μεγαλύτερο κομμάτι του έργου του, το οποίο βρισκόταν στη Βιβλιοθήκη του Guildhall Museum, καταστράφηκε στους βομβαρδισμούς του Λονδίνου. Ανάμεσα στις λήψεις που διασώθηκαν ήταν και οι περίπου 80 διαφάνειες από την Ελλάδα.
Οπως τονίστηκε στη χθεσινή συνέντευξη Τύπου, η συλλογή φωτογραφιών του Χέντερσον ήρθε στα χέρια του Μουσείου Μπενάκη με έναν κάπως… ανορθόδοξο τρόπο και μέσω ενός απογόνου του σοφέρ που είχε ο φωτογράφος. Ο Βρετανός, ο οποίος εργαζόταν ως μπάρμαν στην Αγγλία, προσέγγισε μια παρέα Αγγλων φίλων που σύχναζε στο μέρος όπου εργαζόταν, αποκαλύπτοντάς τους ότι διαθέτει ένα σπάνιο φωτογραφικό υλικό, το οποίο θα ήθελε να στείλει στην Ελλάδα. Οταν οι Αγγλοι ήρθαν για διακοπές στην Ελλάδα, συγκεκριμένα στη Σκιάθο, επικοινώνησαν και με το Μουσείο Μπενάκη.
Στις φωτογραφίες του στη χώρα μας ο Χέντερσον στράφηκε μακριά από τα εικονογραφικά στερεότυπα της εποχής, παραλείποντας τη συστηματική αποτύπωση των αρχαίων μνημείων. Πέρα από τις πανοραμικές απόψεις της Αθήνας, με τα πρώτα νεοκλασικά κτίρια να προβάλλουν ολοκαίνουργια, εστίασε στην καταγραφή της καθημερινότητας, με τους πλανόδιους πωλητές να πρωταγωνιστούν, ενώ ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν και οι εικόνες του από τις αίθουσες του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου και της πρώτης μόνιμης έκθεσης του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου στο κεντρικό κτίριο του Μετσόβιου Πολυτεχνείου. Μετά την ολοκλήρωση της παρουσίασής της στην Αθήνα (Μάιος 2019) η έκθεση θα φιλοξενηθεί στον χώρο της Ιεράς Μονής Ευαγγελισμού της Θεοτόκου στη Σκιάθο.
